TARİHİN İLK DEDİKODU GAZETESİ: ACTA DIURNA VE ANTİK ROMA’NIN HABER ANLAYIŞI

Bugün elimizin altında haber portalları, sosyal medya ve televizyon kanalları var. Ancak binlerce yıl önce, Antik Roma’da halk haberleri nasıl öğreniyordu? İşte bu sorunun cevabı: Acta Diurna.

Latince “Günlük İşler” anlamına gelen Acta Diurna, Romalıların haber alma ihtiyacını karşılamak için M.Ö. 59 yılında ortaya çıktı. Dönemin lideri Julius Caesar, halkla iletişimi artırmak için Forum Romanum’a büyük taş levhalar koydurdu. Bu levhalara, devletin aldığı kararlar, mahkeme kararları, savaş haberleri ve hatta skandallar yazılıyordu. Bugünün gazetelerine benzeyen bu uygulama, tarihin ilk “resmi basın organı” sayılıyor.

Halkın İlgi Alanı Neydi?

Romalılar için haber sadece resmi meselelerden ibaret değildi. Skandallar, düğünler, cenazeler ve hatta gladyatör dövüşlerinin sonuçları Acta Diurna’da yer alıyordu. Bir bakıma, Roma halkının günlük dedikodusu da bu taş levhalar sayesinde şekilleniyordu. Forum’a gidip haberleri okumak, o dönemin sosyal medyasına göz atmak gibiydi.

Basının Gücü ve Propaganda

Acta Diurna’nın sadece bir haber kaynağı olmadığını da belirtmek gerek. İmparatorlar, bu taş levhaları bir propaganda aracı olarak kullandı. Örneğin, savaş zaferleri büyük bir övgüyle anlatılırken, başarısızlıklar genellikle göz ardı edilirdi. Bu da modern medyanın kökenlerindeki taraflılığı anlamamıza ışık tutuyor.

Bugünle Bağlantı: Dedikodu Hiç Değişmedi

Acta Diurna’dan bugünkü magazin programlarına kadar, insanların ilgisini çeken haber türü pek değişmedi. Yalnızca formatlar farklılaştı. O dönemin “gündemini” öğrenmek isteyen bir Romalı, bugün yaşasa Instagram hikayelerinde dedikodu kovalar mıydı dersiniz? 

 Acta Diurna’nın Mirası

Antik Roma’dan bugüne haber anlayışının evrimi, insanlık tarihinin ne kadar ilginç olduğunu gösteriyor. Acta Diurna, sadece tarihin ilk gazetesi değil, aynı zamanda insanların bilgiye ulaşma ve paylaşma isteğinin değişmez olduğunu kanıtlayan bir belge niteliğinde.